Er is op het gebied van schoorsteenbrand helaas een hoop onwetendheid bij de gebruiker. De oorzaak van schoorsteenbrand is dat de aanslag in het rookkanaal in brand vliegt, deze aanslag wordt creosoot genoemd.
Creosoot is een zeer brandbare teerachtige laag die gevormd wordt door onverbrande deeltjes en laat zich niet verwijderen met een normale veegborstel. Creosoot moet op een andere wijze verwijderd worden (Bekijk elektrisch roterend vegen) of nog beter is het voorkomen van creosoot.
De schoorsteenveger kan tijdens de veegbeurt aan het roet zien van welk soort dit roet is en wat hiervan de oorzaak is. Goed roet heeft een poedervorm (die zich makkelijk uit het stookkanaal laat vegen), als er in het kanaal sprake is van creosoot zal het roet bestaan uit samengeklonterde brokken en een teerlaag (die niet goed meer uit het stookkanaal geveegd kan worden).
Oorzaken creosoot
De vorming van creosoot kan meerdere oorzaken hebben. Een eerste oorzaak is door een onvolledige verbranding van het hout. Een te lage verbrandingstemperatuur is hier de oorzaak van. Een tweede oorzaak kan liggen in de afkoeling van de rookgassen. De rookgassen gaan condenseren en mengen zich met het roet. Het gevolg hiervan is dat het zich aan de wanden van het rookkanaal gaat hechten. Dat de rookgassen afkoelen kan meerdere oorzaken hebben:
- afkoeling van buitenaf, mogelijk door slechte isolatie;
- het inregenen aan de bovenkant van het kanaal;
- een ruwe binnenwand van het rookkanaal. In een ruwe binnenwand blijft de warme lucht hangen en heeft de koude lucht een vergrootte kans om dieper in het kanaal te komen;
- het stoken van nat hout;
- het vuur niet optimaal laten branden door het smoren en/of knijpen van de kachel;
- slechte trek, er is nauwelijks stroming van de rookgassen.
Hoe sterk een schoorsteen trekt, is afhankelijk van verschillende factoren:
- de plaats van de schoorsteenpijp op het dak;
- bochten in het kanaal;
- externe factoren (hoge gebouwen rondom, dakkapellen, bomen, enzovoort);
- de afstemming van de capaciteit van de kachel of haard ten opzicht van het rookkanaal.
De schoorsteenveger kan doormiddel van camera inspectie de hoogte en diameter van het kanaal bepalen. Samen met de berekening van de luchttoevoer kan bepaald worden hoe groot een haard of kachel moet zijn om een optimale verbranding te krijgen. Een nieuw of gebruikt stooktoestel kan niet altijd op een bestaand kanaal worden aangesloten. Dit moet op elkaar afgestemd zijn.
Stookhout tips
Het allerbelangrijkste is dat u ervoor zorgt dat u goed stookhout gebruikt voor de kachel of openhaard. Een misverstand is dat er in de zogenaamde ‘allesbrander’ ook andere brandbare spullen gestopt mogen worden. Dit is niet het geval. Enkele tips voor goed stookhout:
- het hout moet schoon, droog en onbehandeld zijn.
- gekloofd hout brand beter dan rond hout (ideaal is een omvang van ± 15cm. Met lengte ± 30cm.);
- bewaar het hout op een overdekte plek buiten, waar de wind er doorheen kan waaien;
- hout moet minimaal 1 tot 2 jaar gedroogd zijn.
Gebruik droog hout
In Nederland is, ten opzichte van omringende landen, geen regelgeving ten aanzien van haardbouw. Het is hierdoor mogelijk dat iedereen een schoorsteen mag bouwen en helaas gaat dit weleens fout. Het is dan ook van groot belang om door een erkende specialist de schoorsteen te laten bouwen. Hierdoor voorkomt u meerdere oorzaken van een schoorsteenbrand.
Enkele tips om schoorsteenbrand te voorkomen:
- zorg dat de capaciteit van de haard/kachel past bij de ruimte waar hij zal branden;
- zorg voor een goed rookkanaal;
- stook uitsluitend droog hout;
- zorg voor een goede ventilatie/luchttoevoer;
- stook niet bij mist of windstil weer;
- doof het vuur niet, laat het vuur vanzelf uitbranden;
- koop de haard of kachel bij een erkende specialist;
- laat de schoorsteen regelmatig vegen door een erkende schoorsteenveger, lid van de ASPB.
U weet dat u goed stookt als de rook wit of kleurloos is. Schoorsteenveger Steevens adviseert u om uw schoorsteenkanaal schoon te houden en de houtkachel aan te steken met de Zwitserse methode. Met de Zwitserse methode stookt u veiliger en schoner.
Mocht u na het lezen van dit stuk nog vragen hebben kunt u terecht bij een door de ASPB erkende schoorsteenveger. Door jarenlange ervaring en kennis kan deze u adviseren over veilig stoken.